Ja sorry, ik kom ook nog even met een stuk over diversiteit

Eigenlijk wil ik al meer dan een jaar iets kwijt over diversiteit en nu ik een blog heb, ga ik het ook gewoon maar (bijna) meteen doen*. Ik kan het iedereen aanraden overigens, want het voelt echt net als dat moment dat er iemand naast je in de trein komt zitten die elke 10 seconden zijn neus ophaalt en daar met zijn mouw langsveegt en dan die mouw tussen jullie in laat hangen en als jij er dan het volgende station uitmoet en je moet over hem heen stappen en dan stap je uit en frisse lucht en buiten en IT FEELS SO GOOD IT’S SUCH A RELIEF YOU’LL NEVER HAVE TO GO THROUGH THAT AGAIN AAAAAAH.

Dat dus.

*Dit is dus letterlijk de tweede blog die ik ooit schreef, maar er ging iets mis met het inplannen EN TOEN VERGAT IK DAT HIJ BESTOND. ZO SLIM BEN IK.

Hoi, dit is mijn mening

Ik ben lui, dus ik kopieer letterlijk tekst van mijn “about this blog” kopje:

Dit is een blog.

Het klinkt misschien logisch, maar ik dacht: ik zeg het nog even. Het is dus geen wetenschappelijk artikel of een krant of een cv of een magic unicorn. Het is ‘mijn’ letterlunch en het is dus ook mijn mening. Ben je het er niet mee eens? Prima, maar beschuldig me er niet van dat ik Skeeter’s Quick-Quotes Quill gebruik.

Over het feit dat diversiteit volgens sommige mensen te ver gaat en waarom

Goed, diversiteit dus. Het is nogal een onderwerp geworden, nadat Blossom Books de #strijdvoordiversiteit lanceerde. Veel mensen waren er blij mee, maar ik heb ook heel wat mensen horen zeggen/schrijven dat “diversiteit te ver ging”. Het is hier totaal niet relevant wie het waren of wat de context was, het gaat mij simpelweg om de redenatie achter deze opvatting.

De meest voorkomende meningen* zijn volgens mij:

1. Diversiteit wordt heel geforceerd, d.w.z. auteurs gaan zich inspannen om diverse personages te creëren en het is bijna een censuur geworden**.
2. Volgend op het vorige punt: mensen hebben soms gewoon weinig ervaring met een ‘divers’ iemand en daardoor kunnen ze geen diverse boeken schrijven, want dan komt het niet realistisch over
3. Daarop volgend: mensen snappen dat sommige ‘minderheidsgroepen’ graag verhalen met meer diversiteit zien, maar dit kan ‘dus’ niet altijd. Daarbij zijn mensen met diversiteit ook niet overal te vinden, dus moet je het allebei hebben: boeken met en boeken zonder diversiteit.
4. Ten slotte: auteurs schrijven echt geen verhalen met de bedoeling om mensen uit te sluiten. Ze hebben een beeld van hun verhaal en hier kan meer of minder diversiteit inzitten.

* Ja, het zou kunnen zijn dat ik de ellenlange blogposts en gesprekken hiermee geen recht aan doe. Het is korter, dus het zal nooit zo genuanceerd zijn als de volledige posts. Echter is dat hier ook niet het doel: ik wil slechts laten zien waar de mensen vandaan komen. ** Hier heeft Blossom inmiddels een serie vlogs over gemaakt, MAAR DIE WAREN ER TOEN NOG NIET. SORRY

Hieronder ga ik in op een aantal punten die ik erg belangrijk vind, waardoor jullie aan het einde hopelijk zien waar ik vandaan kom als ik zeg dat ik het hier dus niet mee eens mee ben (shocker, I know)

Waarin ik me afvraag of iedereen snapt wat diversiteit allemaal inhoudt

… ja, dit is een serieuze vraag. Ik heb dus letterlijk mensen gehoord die heel oprecht vertelden dat “mensen met diversiteit niet overal te vinden zijn” en dat ze gewoon “weinig tot geen diverse mensen kennen”.

Ik haal even de definitie van We Need Diverse Books erbij:

We recognize all diverse experiences, including (but not limited to) LGBTQIA, Native, people of color, gender diversity, people with disabilities*, and ethnic, cultural, and religious minorities.

*We subscribe to a broad definition of disability, which includes but is not limited to physical, sensory, cognitive, intellectual, or developmental disabilities, chronic conditions, and mental illnesses (this may also include addiction).

Het gaat bij diversiteit dus niet alleen om etniciteit of seksuele geaardheid of al dan geen religieuze voorkeuren. Het gaat, simpel gezegd, om alle manieren waarop mensen van elkaar verschillen en waarop ze anders kunnen zijn. Spoiler: het zijn er veel. Net zoveel als de momenten waarop taart een goed idee is.

Ik ga hier dus letterlijk alleen maar kijken naar mijn eigen leven (want ja)

Okay, full disclosure: ik ben een vrouwelijk mens met een blanke huidskleur, geboren en getogen in Nederland als lid van de middenklasse. Ik heb twee ouders, een zus en een broertje. Ik ben heteroseksueel, kan bij het inschrijven bij de huisarts op alle vakjes “nee” aankruisen (als het op mezelf slaat) en ik studeer aan de universiteit. Ik heb konijnen als huisdier*, kan geen rollende r zeggen en lustte nooit spruitjes.

Oftewel, ik voldoe aan het prototype van de blanke, gezonde, intelligente, heteroseksuele hoofdpersoon.

Je zou op basis van het bovenstaande kunnen concluderen dat ik weinig ervaring heb met ‘diverse’ mensen en dus moeilijk een divers boek zou kunnen schrijven.

* Yes, I know. Soooooo unexpected. Big shock.

HAHAHAHAHA.

Ik wilde een lijstje maken van alles dat mijn gezin anders maakt, maar dat vind ik toch redelijk gevoelige informatie, dus ik breid het uit naar mijn directe familie, dus de grootouders, ooms, tantes, neefjes en nichtjes (ong. 30 personen). That’s it.

• Dyslexie / Discalculie
• ADD / ADHD
• Iemand die op zijn 14e van de basisschool is afgegaan met het niveau van groep 6 (die kan bijvoorbeeld geen menukaart lezen. Of op een lijntje schrijven.)
• Iemand die door een medische fout rolstoelgebonden is en daarbij elke avond ook nog een uur moet spoelen.
• Depressiviteit
• Open ruggetje
• Migraine
• Een overlever van darmkanker, die nu een stoma heeft
• Iemand die met huilen regelmatig flauwviel, omdat ze vergat te ademen
• Diabetes
• Hooggevoeligheid
• Verschillende vormen op het autistisch spectrum
• Slechthorendheid (gehoor is < 40%)
• Overgewicht
• Astma
• Hersentumor; de operatie daaraan vooroorzaakte o.a. halfzijdige verlamming en beperkt zicht en lichte epilepsie en spasmes
• Dementie
• Voedselallergie
• Christelijke identiteit

Dus ja: mijn hele familie mag dan blanker-dan-blank en heteroseksueel zijn (voorzover ik weet op dit moment), maar dat betekent niet meteen dat er geen diversiteit te vinden is; het is alleen ‘andere’ diversiteit dan waar je misschien direct aan zou denken.

Zullen we nog even gezellig verder gaan?

Goed, mijn familie is dus blank en heteroseksueel en christelijk. Maar we hebben het nog niet gehad over het feit dat onze tegenoverburen Jehovah’s getuigen zijn. Een goede vriend van mijn broertje is mormoon. De vroegere bestie van mijn zus heeft Gilles de la Tourette. De buren naast ons woonden in twee-huizen-aan-elkaar, waarin een waar carrousel aan pleegkinderen voorbijkwam met de wereld aan problematieken (ze verhuisden dit jaar).

In groep 6 zat ik in de klas met o.a. leerlingen die spastisch waren, een zwak immuunsysteem hadden, geadopteerd/hoogbegaafd/dyslectisch waren.

In klas 6 zat ik in de klas met o.a. leerlingen met heftige woedeaanvallen en een stoornis op het autismespectrum, het chronisch vermoeidheidssyndroom, hevige migraine etc.

In mijn persoonlijke omgeving heb ik van (helaas veel te) dichtbij zelfmutilatie en zelfmoordneigingen meegemaakt. Ik ken mensen die geadopteerd zijn, die moslim/atheïst/boeddhist zijn, die als jongen graag een meisje willen zijn, die als vrouw getrouwd zijn met een andere vrouw, die uit Sudan, Duitsland, Ukraïne, Siberië, China, de Filipijnen, Sri Lanka, Amerika, Brazilië, Suriname komen, en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Wat ik hiermee wil zeggen is dat ik dus echt pisnijdig kan worden als mensen roepen dat “mensen met diversiteit niet overal te vinden zijn” of dat ze “weinig tot geen diverse mensen kennen”. MENS. KIJK. OM. JE. HEEN.

Cue comic relief (dat kan hier. Waarom kan ik in de echte wereld niet gewoon middenin een gesprek zeggen: wacht, even een konijnengifje, dan gaan we verder. ECHT DE WERELD ZOU ZOVEEL BETER ZIJN MET GIFJES.)

Ja sorry, het moest even.

Ik wil gewoon een wereld waarin alle kinderen, jongeren, volwassenen, gewoon IEDEREEN zichzelf kan herkennen in de bladzijden van een boek.

Is dat nou zo moeilijk?

Ik hoef echt geen boeken die alleen maar gaan over diversiteit, ik wil dat juist niet. Ik wil dat het normaal is dat er diversiteit is in boeken en dat mensen er niet raar van opkijken dat die awesome kick-ass drakendoder toevallig af en toe moet prikken vanwege diabetes of zijn zwaard moet twirlen omdat zijn hoofd zo vol zit. Ik bedoel, HOE COOL ZOU DAT ZIJN.

Over de onbewuste afwezigheid van diversiteit

Ik weet het, deze blogpost had allang niet meer op één boekrol gepast en het was echt een de meest Instagram-waardige loper geworden voor de Oscars als je hem helemaal zou uitrollen, maar ik wil echt nog iets zeggen over het feit dat diversiteit wordt gezien als iets ‘geforceerds’; dat auteurs zich nu moeten inspannen om het in hun boeken te ‘proppen’ en dat ze soms ‘gewoon’ verhalen voor zich zien zonder diversiteit.

Voor mij zit het probleem niet in het bewuste creëren van diversiteit, maar meer in het feit dat boeken vaak juist onbewust geen diversiteit bevatten. Ik hoop dat het inmiddels duidelijk is hoe breed diversiteit is en dat we echt allemaal in een diverse wereld leven, hoewel de ‘soorten’ diversiteit kunnen verschillen. Desondanks zijn er zoveel boeken waarin onbewust geen diverse personen voorkomen.

Juist dit onbewuste vind ik pijnlijk, want hoeveel kinderen en jongeren doe je pijn door hen dus eigenlijk letterlijk te ‘vergeten’ – ik zou bijna willen zeggen, te ontkennen – in boeken? Als ik er vroeger al zo verdrietig en onzeker van werd dat hoofdpersonen een ‘normaal’ gezin en ‘normale’ vrienden en ‘normale’ buren hadden, zelfs al was ik zelf naar alle (overigens belachelijke) normen ‘normaal’, hoe erg moet het dan zijn voor al die kinderen en jongeren die zelf anders zijn? Ze zijn zo kwetsbaar in deze periode, dan moeten boeken juist helpen en hen niet het gevoel geven dat ze vergeten worden.

En nee, ik ontken niet dat het soms best lastig kan zijn om een persoon realistisch weer te geven, maar het kan echt. Als voorbeeld wil ik hier David Arnold noemen, die voor zijn (overigens frakking geweldige) boek The Kids of Appetite heel veel onderzoek heeft gedaan en heeft gepraat met kinderen met die aandoening en sensitivity readers heeft gebruikt. Er zijn zo ontzettend veel tools en mogelijkheden en hulpmiddelen in deze tijd, USE THEM.

De moraal van dit verhaal

Diversiteit is een enorm breed begrip en als je om je heen gaat kijken, realiseer je je misschien dat je wereld nog veel meer diversiteit bevat dan je had gedacht.

Het gaat er niet om dat we bewust diversiteit in boeken stoppen. Het gaat erom dat we niet onbewust werelden creeëren zonder de prachtige diversiteit in de wereld.

Ik wil gewoon een wereld waarin mensen lief tegen elkaar zijn. Een wereld waarin iedereen er mag zijn en niet wordt vergeten of ontkent. Dat is nogal groot, maar laten we er in elk geval voor zorgen dat alle iedereen zichzelf een keer kan herkennen in de bladzijden van een boek. En wees vooral lief voor jezelf en voor elkaar en de wereld ❤

(en voor konijnen)

EDIT 12/10: Ik lees dit blogje nu door weer door – iets van 4 maanden (?) later – en het viel me op dat je sommige stukjes heel eventueelmisschienwellicht op zou kunnen vatten als zijnde het “ja maar mijn vriend is Afrikaans/Autistisch/Anders, dus ik ben geen racist”. Dat is echt het slechtste argument ever, laat dat duidelijk zijn, en dat was hier dus COMPLEET niet de bedoeling. Ik wilde duidelijk maken hoeveel diversiteit er om je heen te vinden is en gebruik daarbij mezelf als voorbeeld, want gevoelige info. Disclaimer & Inge out.